شابک: 9647974361
نوع جلد: نرم فانتزی
تعداد صفحات: ۱۷۶ صفحه
نوبت چاپ: یکم
قطع: جیبی (۸.۵×۱۲)
زبان: فارسی
پردازش سفارش: ۱ تا ۲ روز کاری
ساختار کتاب: کتاب «آداب و رسوم - پاتختی و مادرزن سلام - جشن ازدواج» دو بخش و سی و یک عنوان فرعی را در بر میگیرد و پنجمین کتاب از مجموعهٔ ششجلدی «جشن ازدواج» به شمار میآید.
شیوهٔ نگارش کتاب: ریحانه فرهنگی زیر عنوان «شادیانه» به انگیزهٔ نگارش این کتاب میپردازد با این توضیح که در قالب نوشته آوردن آدابی که در خاطرهها نقش بسته، دهان به دهان و سینه به سینه گشته است و مردم یک دیار آن را گرامی و خوششگون میدانند، کار سترگیست. البته در این پیشگفتار تأکید میشود که هدف از این مجموعهٔ کوچک ، بررسی از دیدگاه جامعهشناسی و پژوهشی نیست، چنان چه در این نگاشته محور آیین ازدواج، آداب مشترکی قرار گرفته است که بیگمان در بر دارندهٔ همهٔ رسوم متعلق به خردهفرهنگها و اقوام گوناگون ایران زمین نیست. شاید بتوان این مجموعه را گام آغازین برای واکاوی علمی و گسترده در این زمینه شمرد. «پاتختی و مادرزن سلام» به عنوان پنجمین کتاب از مجموعهٔ ششجلدی «جشن ازدواج» به نخستین مراسم پس از برگزاری جشن عروسی میپردازد و در واقع به آیینی اشاره میکند که عروس و داماد از سوی خانواده و نزدیکان در جایگاه خانوار و واحدی مستقل پذیرفته میگردند و به آنها شادباش گفته میشود. این نگاشته در حینی که رفتارها و کردارهای ضروری در این آداب و رسوم را به خوانندگان معرفی میکند، آنها را از برخوردهای نابجا در برگزاری این مراسم برحذر میدارد. چنان چه عناوینی مانند «تغییر سنتهای نادرست» یا «مراعات خانهٔ نو» به منظور روشن کردن این مسایل آمده است. اگر چه شیوهٔ نگارش این کتاب در قالب پرسش و پاسخ نیست، اما عنوانهای فرعی جذابی مانند «کاچیپزان»، «میهمانی بدون عروس»، «میهمانی بدون داماد»، «جبران هدایا»، «تماس نو عروس و داماد با خانوادهها»، «دستبوس مادرزن»، «هدیهٔ مادرزن»، «دزدی داماد از خانهٔ عروس» و عناوینی همپایهٔ اینها چشم هر خوانندهٔ کنجکاو ومشتاقی را به سوی خود میکشد و او را به درنگ و مطالعه وامیدارد. در بخشی از واپسین مطالب این کتاب به شماری از وظایف و تدارکات و ساماندهی کارهای ضروری اشاره شده که زیر عنوان «تحویل سند ازدواج»، «وام ازدواج»، «ساماندهی عکسهای مراسم عروسی» و «تدارک ماه عسل» آمده و راهنماییهای لازم را در ارتباط با این مراحل توضیح داده است. در پایان هر یک از دو مبحث کتاب، بخشی نیز به مرور خاطرات به جا مانده از این آیینهای ارجمند در روزگاران گذشته اختصاص مییابد. این دو بخش با نام «پاتختی مادربزرگها و پدربزرگها» و «مادرزن سلام مادربزرگها و پدربزرگها» به بازبینی این آداب در حدود یک سدۀ پیش در سرزمین ما میپردازد و معیار مناسبی برای شتابگیری روند زندگی در عین برخورداری از مواهب فراوان فناوریهای نوین به دست میدهد.
شمایی از کتاب: «پاتختی و مادرزن سلام» از مراحلی سخن میگوید که عروس و داماد به وصال هم رسیده و پا به خانهٔ بخت گذاشتهاند. اینک هنگام آن فرا رسیده است که دوستان و خویشاوندان، نخستین روز دستیابی به بلوغ احساسی و استقلال در زندگی را به زوج جوان شادباش بگویند و شکلگیری یک خانوادهٔ جدید را به شادی بنشینند. شاید در گذشته این تهنیتگویی بیشتر به مناسبت برقراری نخستین تماس جنسی میان زن و مرد بود، اما امروز چنین مراسمی با نیتی دیگر برگزار میشود؛ مرحلهای از تکامل زن و مرد! «پاتختی و مادرزن سلام» از رسوم پر فراز و نشیب گذشته در بارهٔ تجمع و شبزندهداری بزرگترها بر در حجلهگاه عروس و داماد یاد میکند و اشاره دارد که گرچه اکنون نیز چنین سننی در گوشه و کنار ایران به چشم میخورد، اما در بیشتر شهرها به دست فراموشی سپرده شده و رنگ باخته است. این کتاب به تفصیل از آراستن حجلهگاه یا نخستین خوابگاه مشترک نو عروس و داماد میگوید و با ارائهٔ دستور پخت کاچی به پیشواز کاچیپزان میرود. با ریشهیابی هر آیین در جایجای این کتاب به خوبی آشکار میشود که فلسفهٔ پدیداری هر رسمی نزد ما ایرانیان چه بوده و چگونه نیاکان ما از طریق مراسمی به یاد ماندنی، درسهای آموزندهای به جوانان میدادند، دعای خیر خود را بدرقهٔ راه آنها میکردند و هر گام ارزنده را در زندگی آنان متبرک میساختند. برای نمونه، شرکت در مراسم کاچیپزان را مایۀ شادی و رفع اندوه میدانستند و معتقد بودند نیت خیری که حین هم زدن کاچی از دل بگذرد، برآورده میشود. بزرگداشت بنیانگزاری خانوادهٔ نوین تا آنجا اهمیت دارد که در این کتاب میخوانیم پیامبر اکرم (ص) در صبحدم پیوند مبارک فاطمه (س) و حضرت علی (ع) به دیدار آن زوج جوان میروند و پیالهای شیر به آنها پیشکش میکنند و برای دوام زندگی زناشویی و نیکبختی به آنان پند میدهند. در بنمایهٔ رسم «مادرزن سلام» نیز میبینیم که آموزهٔ احترام به بزرگترها و قدرشناسی از زحماتی که کشیدهاند، جلوه میکند. فلسفهٔ اصلی «مادرزن سلام» در این نگاشته سپاسگزاری از مادر عروس برای پرورش دختری شایسته از سوی تازهداماد است. بر این مبنا و به این قصد نیک، نخستین گام برای معاشرت با خانوادهها برداشته میشود. «پاتختی و مادرزن سلام» از راز سحرآمیز هدیه دادن، گشادهرویی و ادب در برقراری ارتباطات خانوادگی و دوستانهٔ آغازین برای تازه عروس و داماد پرده برمیدارد تا زوج جوان با دسترسی به این راز گرانبها بتوانند بنیان روابط استواری را پیریزی کنند. در سراسر این کتاب، نوآوریها و خلاقیتهای گوناگونی در بارهٔ تزیین هدایا، غافلگیر و شاد کردن عروس و داماد و همچنین میهمانان مطرح میشود تا خواننده با پیش رو داشتن آنها بداند که میتوان با توجه به پاسداشت آیینهای دیرینه در جهت هماهنگی آنها با زندگی امروز کوشید و از این راه بر جذابیت و ماندگاری این رسوم افزود.
کاربرد کتاب: خواندن این کتاب به زوجهایی که در آستانهٔ ازدواج قرار دارند یا مراحلی از این آیین مقدس را پشت سر گذاشتهاند و حتی به کسانی که در دوران آغازین زندگی مشترک قرار دارند، توصیه میشود. همچنین این نوشته برای خانوادههایی که فرزندان آنها به زودی شاهد این تجربهٔ بزرگ خواهند بود، مفید است. چنین خانوادههایی میتوانند با مطالعهٔ این کتاب رسم خوب همراهی و همدلی با عزیزان خود را در عین راهگشایی و راهنمایی آنها بیاموزند. این کتاب میتواند رهنمون لطف و مهربانی با همسر و بزرگانی باشد که پرورانندهٔ شریک زندگی ما هستند و به این ترتیب برای هر زوجی که در هر مرحلهای از زندگی زناشویی قرار دارند، کارساز خواهد بود. «پاتختی و مادرزن سلام» به گونهای بزرگداشت تکیه زدن بر تخت بخت است و درود گفتن به آغاز زندگی مشترک. این کتاب به روشنی نشان میدهد که برای برخورداری از بخت نیک و دوام آن باید دانش مدیریت درست را در زندگی آموخت و آگاهانه آن را به کار بست.