خورخه لوییس بورخس

۱۳۶۵/۳/۲۴ - 1278/6/2

خورخه لوییس بورخس
خورخه فرانسیسکو ایسیدورو لوییس بورخس آسودو (Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo) که با نام خورخه لوییس بورخس شناخته می‌شود، در بیست و چهارمین روز از ماه آگست 1899 میلادی در بوئنوس آیرس آرژانتین زاده شد. بورخس نویسندهٔ داستان‌های کوتاه، مقاله‌نویس، سراینده و بازگردان بود و به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی زبان و ادبیات اسپانیایی در پهنۀ ادبیات جهانی شناخته می‌شود. شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های او، «داستان‌ها» (Ficciones) و «الف» (El Aleph) که در دهۀ 19۴0 منتشر شد، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است که به کاوش درون‌مایه‌هایی از رؤیا، هزارتو، بخت، بی‌نهایت، بایگانی، آینه، داستان‌نویسان و اسطوره‌شناسی می‌پردازد. آثار بورخس در زمینۀ ادبیات فلسفی و ژانر فانتزی‌ست و تأثیر بسیاری بر جنبش رئالیسم جادویی در ادبیات سدهٔ بیستم آمریکای لاتین داشته است. خورخه در سال ۱۹۱۴ به همراه خانواده‌اش راهی سوییس شد و در کالج ژنو تحصیل کرد. خانوادهٔ بورخس به جای‌جای اروپا، از جمله اسپانیا سفر کردند. در سال 1921 و پس از بازگشت به آرژانتین، بورخس سروده‌ها و مقالات خود را در مجله‌های ادبی سوررئالیستی منتشر کرد. کتابداری در کتابخانه و سخنرانی همگانی، از دیگر کارهای او در آن سال‌ها بود. لوییس بورخس در سال ۱۹۵۵ جایگاه مدیریت کتابخانۀ ملی همگانی و استاد ادبیات انگلیسی دانشگاه بوئنوس آیرس را به دست آورد. رویداد ناگواری که زندگی بورخس را دستخوش دگرگونی بزرگی کرد، نابینا شدن او در پنجاه و پنج سالگی بود. پژوهشگران بر این باورند که نابینایی پیش‌روندهٔ او، بورخس را در آفرینش نمادهای ادبی نوآورانه از راه خیال‌پردازی یاری کرد. در دهۀ 1۹۶۰، آثار او به شکلی گسترده در ایالات متحده و اروپا ترجمه و منتشر شد. بورخس، خود به چندین زبان مسلط بود. خورخه لوییس بورخس با دریافت نخستین جایزهٔ فورمنتور در سال ۱۹۶۱ که به صورت مشترک به او و ساموئل بکت اهدا شد، مورد توجه جهانیان قرار گرفت. نام‌آوری جهانی بورخس در دهۀ 19۶0 با کمک شمار فزایندﮤ ترجمه‌های انگلیسی، جنبش شکوفایی ادبیات آمریکای لاتین و کامیابی رمان «صد سال تنهایی» گارسیا مارکز تثبیت شد. بورخس واپسین اثر خود، «توطئه‌گران» را به شهر ژنو سوییس پیشکش کرد. جی. ام. کوئتزی، نویسنده و مقاله‌نویس، در بارهٔ او می‌گوید: «او بیش از هر کس دیگری زبان داستان را بازسازی کرد و این گونه راه را برای نسل بزرگی از رمان‌نویسان اسپانیایی-آمریکایی باز نمود» خورخه لوییس بورخس در چهاردهمین روز از ماه جون 198۶ و در هشتاد و شش سالگی، بر اثر ابتلا به سرطان کبد درگذشت. آیین خاکسپاری او با حضور بسیاری از مقامات سوییسی و آرژانتینی برگزار شد. کشیش دو مونتمولین در بارهٔ او چنین گفت: «بورخس مردی بود که پیوسته واژهٔ درست و درخور را می‌جویید؛ عبارتی که بتواند چکیدهٔ کل و معنای پایانی پدیده‌ها را بیان کند.» او ادامه داد: «با این حال، هیچ انسانی نمی‌تواند با کوشش خود به آن واژه دست یابد و در این راه در هزارتو گم شود.» مونتمولین چنین نتیجه گرفت: «این انسان نیست که واژه را می‌یابد، بلکه این واژه است که به او می‌رسد.»
1K بازدید