ساختار کتاب: کتاب «گام‌های آگاهی: از آیین «آورندگان نور» تا هنر «بازآفرینی»» با عنوان اصلی “Steps of Consciousness: From ‘‘Bringers of the Light’ To ‘‘ReCreating Yourself’” قسمت‌های آشنایی با نویسنده، دو بخش با بیست و یک عنوان فرعی و نیز فهرستی از اصل‌ها و گام‌ها را در بر می‌گیرد.

شیوهٔ نگارش کتاب: والش در این نوشته با همان قلم شیوا و ساده‌نگار، بنیان باورهای انسانی را در بارهٔ زندگی و هدف آن در هم می‌شکند و با تعریفی دیگرگون، بار مسؤولیت سرنوشت را از روزگار کژرفتار می‌گیرد و بر دوش خودمان می گذارد. در آغاز با اعلام این دیدگاه که «زندگی هیچ هدفی ندارد»، خواننده را میخکوب می‌کند، او را به دام می‌اندازد و ذهنش را درگیر می‌سازد. سپس دست‌های او را به نرمی می‌گیرد و بر فراز پلکان نردبان دریافت‌های خود، می‌کشاند. این روش پلکانی که نگارنده دریافت‌های خویش را به اصل‌ها و گام‌های پیاپی تقسیم کرده است، موجب می شود تا خواننده به نرمی و جرعه‌جرعه شنوا و پذیرای دیدگاه او شود. در میانۀ این بر بام پریدن، دونالد والش که قصه‌گویی ماهر و شیرین‌سخن است، گه‌گاه ما را بر لب پلکان نردبام می‌نشاند و داستانی از زندگی و تجارب خود را با راستی و روشنی زمزمه می‌کند تا نفسی تازه کنیم و با اشتیاقی بیش‌تر پا روی پلهٔ بعدی بگذاریم. این قصه‌های حقیقی، همچون رشته‌ای نورانی، اصول و گام‌های کتاب را از قالب خشک منطق و حسابگری صرف بیرون می‌کشد و آن‌ها را به زیبایی به هم می‌رساند. به این ترتیب می‌بینیم که هر اصل به گونه‌ای طبیعی، آبستن چندین گام است و در چرخشی نرم با اصل بعدی می‌پیوندد و در هم می‌تند. این چنین، احساس ترس و درماندگی از وجود خواننده پر می‌گیرد و جای خود را به شوق اوج گرفتن و پذیرفتن می‌دهد. طریق ارتباط‌گیری نیل دونالد والش با خوانندگان کتاب‌هایش، حتی در نوشته‌ای مانند این که به نوعی از جنس منطق و استدلال است، از این دیدگاه منعطف برمی‌خیزد: «این راه نیز یکی از راه‌های پیوستن به مسیر حقیقت است و به هیچ رو یگانه راه ممکن و موجود نیست.» با چنین افقی گسترش‌یافته در پیش رو، حکایت نگارنده به روانی در وجود آدمی می‌لغزد و به زیبایی، جایگیر می‌شود.

شمایی از کتاب: در «آشنایی با نویسنده» با زندگی بی‌همتای والش و فراز و فرودهای شگفت‌آور آن آشنا می‌شویم که چگونه مهارت‌های لازم را در برد و باخت‌های پرشمار فرامی‌گیرد، بارها دل می‌بندد و رشتهٔ پیوند می‌گسلد و در نقطۀ اوج ماجرا به بی‌خانمانی بی‌کار و آواره تبدیل می‌شود... سپس گویی از خاک سر بلند می‌کند و طرحی نو بر لوح زندگی می‌افکند و می‌شود نیل دونالد والش قصه‌گو. در بخش‌های یک و دو، مفهوم دیدگاه نگارنده در بارۀ زندگی پیش چشم ما روشن و روشن‌تر می‌شود. این که برای مراقبت از والاترین هدیهٔ خدا، لازم است هدف زندگی خویش را مشخص و به خودمان اعلام کنیم. نویسنده به دقت، تفاوت میان انجام دادن و بودن در حالتی خاص را برایمان شرح می‌دهد و گره از نقش انتخاب، اما در جایگاهِ بودن می‌گشاید. سپس موهبت‌های زندگی را که به شکل سازهای ناسازگار در پیرامونمان به صدا درمی‌آیند، برمی‌شمارد و نشان می‌دهد همین مخالف‌خوانی‌های روزگار می‌تواند به بهترین مجال‌های رشد ما تبدیل شود. در سطور بعد با ارتباط جدایی‌ناپذیر زندگی و حرکت آشنا می‌شویم که سرچشمهٔ تغییرات مداوم در همهٔ هستی‌ست. آن گاه درمی‌یابیم که اگر موج‌آفرین نباشیم، خواه ناخواه با کوههٔ امواج زندگی زیر و زبر می‌شویم. در حالی که اگر بپذیریم تغییر، خاستگاه آفریدن است، می‌توانیم آرزوها و رؤیاهای اصیل خویش را بیافرینیم. نگارنده به ما می‌آموزد که اگر کارهای خودمان را در زندگی به پایان نبریم، نمی‌توانیم رؤیاهای قلبی خویش را به درستی محقق کنیم. در این مسیر، معمولی بودن، آگاهانه تصمیم گرفتن و انتخاب کردن موجب می‌شود تا تجربه‌های آتی زندگی‌مان را شکل دهیم. این گونه است که نقش‌آفرین می‌شویم، نه بازیگر و مسؤول می‌شویم، نه مظلوم. در قسمت پایانی کتاب، فهرستی منظم از مراحل مسیر یادشده قرار دارد که به لزوم انضباط و یادآوری مداوم در ایستگاه‌های میانهٔ راه اشاره می‌کند.

کاربرد کتاب: خواندن این کتاب برای کسانی که با ابزار منطقی در پی یافتن معنای زندگی هستند یا کسانی که در این زمینه گیج و سردرگم هستند، مفید است. همچنین آن گروه که از کمبود اعتماد به نفس رنج می‌برند، می‌توانند با مطالعهٔ «گام‌های آگاهی» به قدرت فوق العادهٔ انسان در آفرینش سرنوشت خود پی برند. منطق نوشتاری این کتاب، گام به گام و مرحله به مرحله خواننده را از سردرگمی و بی‌اراده بودن در مسیر زندگی بیرون می‌راند و به وضوح و استقلال در این راه می‌کشاند.

روش مطالعه: این کتاب را می‌توان بر مبنای اصول آن تقسیم‌بندی کرد و خواند؛ به این معنا که با مطالعهٔ هر اصل، از مطالب آن فاصله بگیریم و آموخته‌ها را درونی کنیم. به نظر می‌رسد خوانش پیاپی کتاب، احتمالاً موجب برداشت‌های سطحی از آن شود. تمرین‌هایی که به اختصار در لا به لای سطور گنجانده شده، کمک می‌کند تا درس‌های این نوشته را با زندگی شخصی خودمان مطابقت دهیم و هماهنگ کنیم. استفاده از فهرست پایانی، به عنوان یک لوحهٔ پیش چشم می‌تواند در طی روز به اجرای اصول و گام‌های کتاب یاری رساند. بی‌تردید چنان چه «گام‌های آگاهی» در حلقه‌های کتاب‌خوانی یا به شکل تبادل تجربه با دوستان، به شکل جمعی یا جداگانه خوانده شود، مضمون آن به شیوه‌ای کارآ و ژرف‌تر در زندگی جریان می‌یابد و نکات ظریف‌تری از آن آشکار می‌گردد.